Avatar
Dicle Yılmaz


Okuma Süresi4 Dakika

Düzenleme28,07,2019

Hagosa Gelseniz İyi Edersiniz

Bir çoğumuz bilir 80’lı yıllara kadar ülkemizin bir çok yerinde şimdiki gibi tarım işlerinde kullanacak modern araçlar yoktu. Tarımın her aşaması At, Öküz, tırpan, dirgen, tırmık, kazma ve Kürek ile yapılırdı.
Kısacası ürün Mereğe (samanlık) gelinceye kadar, el emeği, alın teri dökülürdü.

Öküzlerin koşulduğu kotan (saban) ile, tarla ekmişliğini çok defa gördüm. Bir çocuk öküzleri çekerken, başka bir kişi ise kotanı tutarak kanalı açar. Açılan bu kanala ”hagos” denilir. Üçüncü bir kişi ise arkadan gelip tohumları o kanala serperdi. Hagos açılırken çıkan toprak bir önceki hagostaki tohumların üstünü kapatırdı. Öküzleri çeken çocuk bir önceki hagostan uzaklaşınca, sabanı tutan arkadaki kişi ”hagosa geeel” diye bağırarak öndeki çocuğu uyarırdı.
Günümüzde At, Öküz ve Kotan (saban) ile tarlayı sürene pek rastlanmaz ama, bu yörelerde ”hagosa gel” terimi halen daha kullanılır. Özellikle birisi hata yaptığında ve hatasını düzelttiğinde ”ha şöyle hagosa gel”denilerek, nihayetinde doğruyu buldun uyarısı ile karşılaşır.
Sözü futbola getirerek konuyu şuraya bağlamak istiyorum. İlimizde faaliyet gösteren futbol kulüplerimiz altyapıya önem vermediği sürece yerinde patinaj yaparak bir arpa boyu ilerleyemez. Örnekleri çok. Daha düne kadar Ardahanlının el üstünde tuttuğu kulüp ( Serhat Spor) ne oldu. BAL liginde üç sezon tutunabildi. Kendi bünyesinde bir futbolcu yetiştirebildi mi. Bu gün BAL ligine çıkan takıma bakın, (Hoçvan Spor) dışarıda futbolcu getirmenin dışında başka bir şansı var mı? Bu mantıkla belli ki yarın o da ligden düşecek. Hadi diyelim bir daha ki sezon Göle, Bağdaşen, Posof, Arı, Senemoğlu, veya Ardahan Spor Bal ligine yükseldi. Ne olacak. Aynı senaryoyu onlar da yaşayacak. Kendi öz sermayemiz oladığı sürece başkasının eline bakmaya mahkumuz. Bence bu günkü tablo acizliktir, futbolda altyapıya bakış anlayışının iflasıdır. Artık içimden kulüp yetkililerine ve tüm sorumlulara doğruyu bulma adına “hagosa gelin” diye bağırmak geliyor.